Балалар йортыннан алып үстергән малай әтисе урынына калган кешене картлар йортына тапшырырга тели. Үксез бала асрасаң, авыз-борының кан булыр, диюләре хак микән әллә?
Әңгәмәдәшемнең авыр чагы, күптән түгел хатынын җирләгән, көтмәгәндә генә карчыгының бакыйлыкка күчүе тәмам аяктан еккан аны. Җитмәсә, улы да хәленә керми. Аның белән булган вакыйгаларны газетага языйк дигәч тә, башта каршы килде ул, аннары исемнәрне, районны күрсәтмәү, үзгәртеп бирү шарты белән ризалашты. Бәлки язманы улы укып, уеннан кире кайтыр.
Хәтирә апа белән Сәлим абый икесе дә озак еллар колхозда бил бөгеп, гомер буе тырышып хезмәт итеп яшәгән кешеләр. Икесе бер авылда туганнар, шунда төпләнеп калганнар. Көттереп туган улларының гына гомере кыска булган. Мәктәпне яхшы гына тәмамлап, хәрби хезмәттән исән имин әйләнеп каткан егет 21 яшендә якты дөньядан китеп бара. Кич утырырга чыгып киткән җирдән катмый ул. Икенче көне пычак кадалган гәүдәсен күрше авыл киоскы яныннан табалар. Милиция хезмәткәрләре тикшерүләр үткәреп карасалар да, җинаятьчеләрнең эзенә төшә алмыйлар, 50 яшеннән узган, үз кайгылары үзләренә җиткән ата-ананың да ныклап тикшертергә көчләре дә, мөмкинлекләре дә булмый. Икәү генә яшәргә өйрәнмәгән, улларын сагынып көне-төне елаган әти-әни ятимнәр йортыннан бала алырга уйлый. Үз улларына ошаган, Булатлары кебекне. Балалар йортыннан 10 яшьләр тирәсендәге малайны сайлый алар, исемен дә Булат дип үзгәртәләр. Ул алар өчен юаныч була, үлгән улларын алыштыра, кайгыларын аз булса да баса.
Булатны укыталар. Һәрчак кайгыртып, иркәләп үстерәләр. Гөлләр сусап та корый, су күплектән дә диләрме әле? Иркәләгәндә дә чама хисен белергә кирәк икән. Балаларын кайгырта-кайгырта ата-аналар еш кына үзләрен оныта шул. Авызыңнан өзеп бирсәң, бала усал була дип белми әйтмәгәннәрдер. Булат та артык иркә, тәкәббер булып үсә. Әллә каның нинди, җаның шундыймы икән? Бәлки үз әти-әнисенә ошап шундый тәүфикъсыз булгандыр ул. Кыскасы, яшьли тәмәке тарта башлый, хәмергә үрелә малай. Мәктәпне тәмамлагач, әби белән бабайдан машина сорый. Хәтирә апа белән Сәлим абый, пенсия акчаларын җыеп, улларының теләкләрен тормышка ашыра. Машинасын да ала, башкасын да. Иномаркасы белән юл һаләкәтенә очрагач та туктап калмый Булат. Юньләп эшләми дә, өйләнергә дә уйламый. Икенче машина сорый. Артык борчылудан Хәтирә апа кан басымы күтәрелеп еш авырый башлый. Көтмәгәндә генә үлеп китә. Ялгызы гына калгач, Сәлим абыйга тагын да авырга туры килә. Җитмәсә, малае:
- Сине, әти, картлар йортына бирсәк, яхшырак булыр, мин сине барыбер карый алмыйм, син дә миңа булышмыйсың хәзер,- ди.
Бабайның күзләрендә яшь, олыгайган көнендә кайгыртучысы булыр дип бала алгандыр югыйсә, ә монда бердәнбер Булатлары кадерсез картлык вәгъдә итә...
Эльвира МОЗАФФАР
|