Татарстанны иңләп-буйлап талантларны эзли һәм халыкка таныта торган “Җырлыйк әле” тапшыруы җитди үзгәрешләр кичерә. Ул хәзер бәйге форматында эшли башлаячак. Тапшыру ни өчен кыйбласын үзгәртә? Ул тагын нинди яңалыкларга баеган? Бу хакта “Җырлыйк әле” проектының авторы Нәҗип Бәдретдинов менә ниләр сөйләде:
– Барлык тапшырулар кебек үк “Җырлыйк әле” дә үзгәрә, бу исә – ул бер урында таптанмый дигән сүз. Беренчедән, тапшыруның йөзе –алып баручылар алмашынды. Икенчедән, бизәлеш үзгәрде. Ул хәзер элегрәк паркларда булган кабырчык сыман ясалган сәхнәне хәтерләтә. Шулай ук җырларга әзерләнгән видеосюжетны карар өчен экран да эленде. Билгеле, режиссерларга эш өстәлде. Аларга һәр җырга туры килә торган видео әзерләргә кирәк. Әлегә бу өлкәдә камилләштек дип әйтеп булмый. Видеосюжетлар базасы булдыру исә көнүзәк мәсьәләгә әйләнде. Бу проблемалар хәл ителмәслек түгел, киләчәктә тапшыру тышкы бизәлеш һәм техник яктан тагын да камилләшер әле. Шулай ук мине эчтәлекне яңарту ягы да борчыды. Мәсьәләнең чишелешен таптык та кебек. Җитәкчелек белән берлектә Яңа елдан тапшыруны үзешчән башкаручыларның телевизион конкурсы итеп игълан итәргә булдык.
– Аның асылы нидән гыйбарәт булачак? Безнең “Татар моңы” дигән телевизион конкурс бар бит инде, ул аны кабатламасмы?
– Конкурсантлар исемлегенә күз салсак, барысы да аңлашылыр. Бәйгедә яшьләре буенча өч төркем катнаша. Беренчесе 7 яшьтән 17 яшькә кадәргеләр арасында бара. Аңлашыла ки, болар – мәктәп укучылары. Икенче төркемгә – ветераннар, ә өченче төркемгә урта буын вәкилләре, ягъни 30-60 яшьлек җыр сөючеләр керә. Ни өчен катнашучылар арасында 17дән 30га кадәр булганнар төшеп калды дип сорасагыз, алар өчен нәкъ менә сез искәрткән “Татар моңы” һәм башка күп кенә конкурслар каралган. Тапшыру җырчылар белән генә чикләнми, ул халык музыка уен коралларында оста башкаручыларны да эзли. Бүген алар бик аз калып бара. Булганнарын, ачыклап, халыкка күрсәтәсе иде. Бу җәһәттән Яңа ел көннәрендә берничә тапшыру әзерләргә дә өлгердек. Анда Әтнә һәм Мамадыш районы үзешчәннәре катнашты һәм шушы ике районның осталары аерым тапшыруда кара-каршы җырлады.
– Димәк, “Җырлыйк әле” бәйгесе берничә этаптан торачак?
– Нәкъ шулай. Беренче этап районда уза. Анда мәдәният бүлеге җитәкчеләре белән берлектә сайлап алу туры үткәрәбез. Бу турдан үткәннәр белән районның талантларын тәкъдим итүгә багышланган тапшыру әзерләнә. Аннан жюри алдагы этапка чыгучыларны сайлап ала. Әйтик, беренче тапшыруда Әтнәдән 15 кеше катнашса, икенче тапшыруга аннан 6 кеше сайлап алынды, Мамадыш үзешчәннәре дә шушы ук юлны үтте. Өченче, ягъни кара-каршы җырлау этабы телевизор караучыларга билгеле бер җирлектә мәдәниятнең торышын бәяләргә дә мөмкинлек бирә. Ул шунысы белән кызыклы да. Соңгы турда иң яхшы җырчылар белән бергә эстрада сәхнәсендә гала концерт үтәр дип уйлыйм.
– Бәйге нинди вакытка исәпләнгән?
– Мин бер елдан да ким булмас дип уйлыйм. Чөнки Татарстанда дүрт дистәдән артык район бар. Һәрберсендә талантлар һич югы ике дистәгә җыелыр. Аннан район белән район ярышыр. Нәтиҗә 2014 ел башында ясалыр дип планлаштырып торабыз. Шунысын да искәртик әле: бу бәйге талантларны ачыклау йөзеннән генә үткәрелми. Ул барыннан да бигрәк хезмәт кешесенең күңелен күрер өчен оештырыла. Чөнки җырлый белгән кеше өчен хис-кичерешләре белән зур сәхнәләрдә уртаклашу – зур бәхет. Тапшыру гади кешегә, авыл кешесенә шундый шартлар тудыра да. Аңа миллионлаган тамашачы алдында осталыгын күрсәтү җае чыга.
– Бәйгенең шартларын тагын да ачыклап китик әле. Катнашучылар нинди җырлар башкарырга тиеш? Эчтәлекне халык җырлары гына тәшкил итәчәкме, әллә заманча җырларны да алырга ярыймы?
– Тапшыруның төп максаты – халык җырларын һәм элегрәк популяр булган, әмма бүген онытылып барган ретро җырларны яңадан халыкның исенә төшерү. Ретро җырларга мин сиксәненче елларга кадәр иҗат ителгән әсәрләрне кертәм. Аларның текстлары чын шигърият үрнәге булса, көйләре татар халкы традицияләренә нигезләнеп иҗат ителгән. Шуңа күрә аларның кайберләре бүген дә яши. Әмма күбесе яңгырамый. Әле күптән түгел Мамадыш үзешчәннәре “Кыр казлары киткәндә” (Р. Гәрәй сүзләре, Ә.Бакиров көе) җырын башкарды. Ул 12 яшьлек тапшыруда беренче тапкыр яңгырады. Югыйсә нинди матур һәм заманында бик тә танылган җыр иде. Ә шундый тирән мәгънәле һәм онытылган җырлар шактый безнең. Халык җырлары исә – безнең ядкәрләребез, үткәнебез, тарихыбыз. Аларны көн саен җырлатып торсаң да артык булмас иде. Бу җәһәттән мисалга башкорт телевидениесен китерергә була. Башкорт дәүләт телевидениесендә халык иҗатына бик зур игътибар бирелә.
– Талантларга бәя бирүче жюри турында берничә сүз.
– Жюри рәисе Татарстанның һәм Россиянең атказанган сәнгать эшлеклесе Мәсгут Имашев була. Әмма төп сүзне барыбер тамашачы әйтәчәк. Өченче этапта ике район кара-каршы ярышканда җиңүчеләр смс тавыш бирү юлы белән ачыкланачак. Кайчан һәм нинди номер белән тавыш бирү турында алдан хәбәр ителәчәк.
Гөлинә ГЫЙМАДОВА
в„–7 | 16.01.2013