Мәгариф өлкәсе бүген иксез-чиксез реформалар эчендә кайнап яши. Cоңгы елларда бигрәк тә авыл мәктәпләренә авырга туры килде. 3-4 ел элек авылны яшәтүче, авылга ямь биреп торучы социаль, мәдәни һәм белем бирү үзәге булган күп кенә мәктәпләр ябылды.
Хәтерләгәнебезчә, оптимальләштерү процессы күп җирләрдә бик әрнүле барды. Авылларны инде тынычлыкта калдырдылар дигәндә генә, соңгы айларда тагын шөбһәле хәбәрләр килеп ирешә башлады – яңа уку елыннан республикабыз буенча укытучылар кыскартулары була дигән сүзләр таралды.
Беркемгә дә сер түгел, бүген авыл мәктәпләре гаять зур кыенлыклар кичерә. Кызганычка, алар өлешенә тигән сынауларның чиге әле дә күренми. Киресенчә, тора-бара хәл катлаулана гына бара. Белүебезчә, илебездә белем бирү учакларының 70 процентын авыл мәктәпләре тәшкил итә, аларда барлык укучыларның өчтән бер өлеше укый. Әмма алардагы укучылар саны елдан-ел кими. Салаларда берничә дистә бала гына укыган мәктәпләрне “яшәтү” төбәк бюджетлары өчен бик авыр йөк. “Оптимальләштерү” дигәннәре дә чыгымнарны киметү максатыннан уйлап табылды. Үзгәртеп корулар нәтиҗәсендә соңгы 15 елда 6 меңнән артык авыл мәктәбе ябылган.
Әлегә мәктәпләрдә кыскартулар була дигән сүзләр, нигездә, укытучылар арасында йөргән имеш-мимешләр генә. Әмма җилсез яфрак селкенми, диләр бит. Өстәвенә, шушы көннәрдә Балтач районының бер авыл мәктәбе укытучысыннан “Атна вакыйгалары” газетасына әрнү тулы хат килде. Исемен күрсәтмәүне үтенеп мөгаллим районнарында күпләп кыскартулар көтелүе турындагы сүзләрнең дөресме-юкмы икәнен ачыклауны үтенеп сораган. Пенсия яшенә җитеп килүче апа үзенең эш урынын югалтудан курка.
Бу мәсьәләне ачыкларга теләп, без иң беренче Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыгына мөрәҗәгать итәргә булдык. Министрлыкның матбугат үзәге җитәкчесе Алсу Мөхәммәтова сүзләренчә, бүген укытучыларны күпләп кыскарту турында сүз дә була алмый. Бу мәсьәләләрне, җирле ихтыяҗларны исәптә тотып, министрлык түгел, ә урындагы мәгариф идарәләре хәл итә дип белдерде ул.
- Үз өеңә нәрсә кирәген син күбрәк беләсең бит. Урындагы җитәкчеләр дә үзләрендәге вәзгыять белән яхшырак таныш. Шуңа да ниндидер үзгәрешләр кирәкме-юкмы икәнен алар гына хәл итә ала, - дип аңлатты ул.
Балтач районы мәгариф идарәсе җитәкчесе Алия Зәкиева исә укытучылар кыскартулары турындагы мәгълүматны кире какмады.
- Һәр районда кебек үк, бездә дә кыскартулар көтелә. Әмма әлегә ул хакта башка сүз әйтә алмыйм – бу ябык мәгълүмат. Төгәл саннар да билгеле түгел бит әле, - дип җавап кайтарды ул.
Сарман районы мәгариф идарәсе җитәкчесе урынбасары Дания Зиннәтуллина шулай ук мәктәпләрдә үзгәрешләр көтелүне инкарь итмәде. Әмма ул аңлатып киткәнчә, сүз укытучыларны кыскарту турында түгел, ә ставкаларны азайту турында бара.
- Бүгенге көндә Мәгариф һәм фән министрлыгына райондагы вәзгыять - укучылар саны, укытучылар исәбе турында мәгълүматларны әзерлибез. Әмма районыбыз бик яхшы исәптә. Һәм безгә оптимизация кагылмас дип ышанабыз. Һәрхәлдә, кешеләрне эшсез калдыру турында сүз бармый. Бездә балалар саны да соңгы елларда арта бит. Әйтик, быел Сарманда 219 бала унберенче сыйныфны тәмамлый, беренче сыйныфка исә 425 малай-кыз керәчәк.
Мамадыш районы мәгариф идарәсендә дә әлегә укытучыларны кыскартулар буенча төгәл мәгълүмат юк. Идарәнең икътисадчысы Лира Воробьева сүзләренчә, әлегә бернинди карарлар да кабул ителмәгән. Районның күп кенә авыл мәктәпләрендә укучылар саны кимегәннән-кими бара. Әмма барыбер салаларда башлангыч мәктәпләр ябылмаячак, дип искәртеп узды ул.
Гүзәл НАСЫЙБУЛЛИНА
в„– | 05.06.2014