Моңарчы төрле матбугат чараларында, Казан Мэриясендә, "Татмедиа"да эшләгән Ләззәт Хәйдәров бүген Татарстан Президенты матбугат сәркатибе урынбасары булып тир түгә.

Сабый - Хәйдәровлар гаиләсендә икенче бала. Олы балаларына 4 яшь. Ул Ленин бабай туган көнне - 22 апрельдә туган иде.

Ләззәт һәм Гөлшат Хәйдәровларны чын күңелдән котлыйбыз!

Мин Үрьякала (Гордино) авылы тау башында басып торам. Ике яктагы урман, җәйрәп яткан киң болын арасыннан гүзәл Чүпче елгасы ага. Рәссамнарга, шагыйрьләргә иҗат итәр өчен илһам бирә торган җирләр биредә. Бер генә мизгелгә чүпче татарлары тарихы тасвирланган “Табышмаксыз халыкның табышмаклары” исемле китапта укыганнар күз алдыма килде. Әйтерсең лә Нократ сәүдәгәрләре Чүпче елгасы буйлап килеп менә-менә көймәләрдән төшеп бирегә кәрван-сарайга килеп туктаячаклар…

Борынгы тарих шаһитлары

Суфиян Шәмсетдин улы Поварисов 1924 елның 29 августында Башкорстанның Илеш районы Тыпый авылында дөньяга килә. 1942 елның августыннан Бөек Ватан сугышы фронтларында, Украина, Белоруссия, Румыния, Венгрия, Чехословакия, Германияне азат итүдә катнаша, Курск дугасыннан алып Дрезденга кадәр ара уза, Бөек Җиңүне Дрезденда каршылый. II дәрәҗәле Ватан сугышы, III дәрәҗәле Дан ордены һәм медальләр белән бүләкләнә.

Сугыштан соң Суфиян Поварисов урта мәктәпне тәмамлый һәм Казан дәүләт педагогия институтына укырга керә. Актаныш районындагы Бурсык авылы мәктәбендә директор була. 1960 нчы елдан - Башкорт дәүләт университеты галиме, биредә ул озак еллар татар филологиясе кафедрасын җитәкли. Кандидатлык һәм докторлык диссертацияләрен яклап, профессор дәрәҗәсенә ирешә. Суфиян Поварисов җитәкчелегендә 20дән артык кандидатлык һәм докторлык диссертациясе яклана.

Суфиян Поварисов татар классигы Галимҗан Ибраһимов иҗатын өйрәнүче галим буларак билгеле.

Суфиян Поварисовның әдәби иҗаты 1953нче елда башлана. Беренче шигыре – “Бәхет”. Соңыннан язучы проза иҗат итә башлый, 1950нче еллар ахыры – 1960нчы еллар башында язучы дистәләгән хикәяләр һәм повестьлар иҗат итә. Аның күпчелек әсәрләрендә сугыш вакыйгалары сурәтләнә. Бу темага багышланган иң билгеле әсәрләре - Курск дугасындагы алыш күренешләрен чагылдыручы “Язмыш корбаннары” романы һәм Днепр аша чыгу вакыйгаларын тасвирлаучы “Ут эчендәге мәхәббәт” романы.

Узган гасырның җитмешенче елларында Суфиян Поварисов үзен драматургия өлкәсендә сынап карый. Аның пьесалары Башкортостан һәм Татарстан театрлары сәхнәләрендә куела. Иң билгеле пьесалары - "Туй бүләге", "Вәгъдә", "Кәрлә йолдыз".

Гомеренең соңгы елларын язучы зур проза әсәрләрен иҗат итүгә багышлый. Аның унлап романы дөнья күрде, шул исәптән Галимҗан Ибраһимов турындагы трилогиясе, Бөек Ватан сугышында катнашкан солдатларның батырлыклары турындагы әсәрләр (шул исәптән, 2010 елда Башкортостанда “Иң яхшы роман” исемен алган “Канлы бәхет” әсәре) һәм гади авыл укытучылары турындагы романнар.

Әдәбият һәм филология өлкәсенә зур өлеш керткәне өчен Суфиян Поварисов Татарстан һәм Башкортостан республикаларының атказанган фән эшлеклесе мактаулы исемнәренә лаек булды. 2011 елда аңа “Башкортостанның халык язучысы” дигән югары исем бирелде. Суфиян Поварисов шулай ук Галимҗан Ибраһимов һәм Фатыйх Кәрим премияләре лауреаты.

Язучы белән хушлашу иртәгә, 4 июль көнне, Башкорт дәүләт филармониясендә үтәчәк.

Аарон фикеренчә, гаджетлар тәүлек әйләнәсенә хуҗасы белән: ул аның белән йокларга ята, уяна, бөтен сере шунда саклана, биредә истәлекле фотолар, смс-хәбәрләр дә җыелып бара. Айфон белән тормышыңны бәйләү – шулай ук өйләнешү дип саный, сәер адымга барган кияү.

Үзем форумда катнашмасам да, аның эше белән даими кызыксынып, күзәтеп бардым. Бу турыда татар матбугаты битләрендә дә, интернетта да, телевидение аша да шактый күп язылды, фикерләр яңгырады. Нәкъ менә шуларга карата үземнең уй-фикерләремне “Бердәмлек” газетасы укучыларына да җиткерәсем килә.

Аңлавымча, быелгы форумның программасы былтыр әйтелгән фикерләрне дә исәпкә алып төзелгән иде. Мәсәлән, моннан бер ел элек төрле төбәкләрдән җыелган делегатларның түгәрәк өстәл тирәли аралашуы, булган проблемаларны уртага салып сөйләшүе кирәклеге әйтелгән иде. Быел бу нәкъ шулай эшләнде дә. Төрле төбәкләрдә эшләп килүче татар мәктәпләре укытучылары киңәштеләр, тупланган бай тәҗрибәләре белән уртаклаштылар, уңышлары һәм эштәге җитешсезлекләре турында фикер алыштылар. Шулай ук калфак, изү чигү буенча да мастер-класслар оештырылган иде.

Самараның “Яктылык” татар мәктәбе укытучысы Асия ханым Сәйфетдинова да чыгыш ясап, анда татар теле ничек өйрәтелүе турында сөйләде. Мәктәптә соңгы елларда милли музей да оештырылып, уңышлы гына эшләп килә. Ә менә кул эшләре һәм чигү остасы Гөлнара ханым Насыйрова форумда катнашучылар өчен мастер-класс үткәреп, аларны калфак, изү чигү серләренә өйрәтте.

Быелгы форумның төп юнәлеше итеп яшь буынга күбрәк игътибар бирү кирәклеге сайлап алынган. Бу бик дөрес, минемчә. Безне, өлкән яшьтәге хатын-кызларны, хәзер инде тәрбияләргә кирәкми. Чөнки күпме тырышсаң да, без инде үзгәрмәячәкбез. Шунысы мөһим, өлкән яшьтәгеләр үзләренең оныкларын заман таләпләренә туры китереп тәрбияләргә тиешләр.

Шундый тәрбия турында Бөтендөнья татар хатын-кызларының “Ак калфак” оешмасы җитәкчесе Кадрия ханым Идрисованың икенче һәм өченче форумнарда сөйләгәннәрен аерым видеокассетага яздырып, быелгы дүртенче форум делегатларына бүләк итеп таратылуы бик тә кирәкле дип саныйм.

Бу Бөтендөнья конгрессы башкарма комитетының зур уңышы булып тора. Язучы Әнәс Хәсәновның тәрбия темасына багышланган романын һәм хикәяләрен эченә алган китабы да яшь активистларыбызга бик тә файдалы булыр дип өметләнәм.

Кадрия ханымның фикеренчә, кеше үз гомерен бер елга кайгыртса - иген иксен, ун елга кайгыртса - агач утыртсын, ә йөз елга кайгыртса кеше тәрбияләсен.

Бала туу - һәркем өчен зур бәйрәм. Сабый дөньяга аваз салу белән әллә никадәр сораулар, яңа борчу-мәшәкатьләр килеп баса.

Җәмгыятебездә, тормыш-көнкүрешебездә, яшәешебездә бала тәрбия-ләүдә борынгыдан килгән гореф-гадәтләребез, йолала-рыбыздан читләшеп, башка халыклар мәдәниятенә, яшәү үзенчәлекләренә якыная барабыз. Бу юнәлештә үз халкыбызның йолаларын, тәҗрибәсен нигез итеп алып, милләтебезнең йөз аклыгы булырдай буын тәрбияләү - төп максатыбыз булып тора.

Без бу фильмда төрле карашлар һәм фикерләр белән очрашабыз. Алар безнең булмышыбызны күзалларга, максатыбызга ирешергә ярдәм итәр, - дип белдерә Кадрия ханым Идрисова фильмга карата әйтелгән кереш сүзендә.

Андый фильм бар икән, димәк, без аны карарга, яхшылап өйрәнергә, әйтелгән фикерләрне тормышка ашырырга тиешбез. Фильмны гаиләләр белән җыелышып карасак, тагын да яхшырак булыр иде. Бу эшне татар мәктәпләрендә дә башкарырга кирәктер, дип уйлыйм. Анда тәрбияләнгән балалар тәртиплерәк тә, белемлерәк тә булалар, минемчә. Халык-лар дуслыгы йортында ирле-хатынлы милләттәшләребез Фәрхат һәм Альбина Мәхмү-товлар сөекле шагыйребез Габдулла Тукайның 130 еллык юбилеена багышлап үткәргән шигърият кичәсендә бу фикернең дөреслегенә тагын бер кат инандым.

Ә менә Самарада икенче татар мәктәбе ачу кирәклеге турында утырышта төрле фикерләр яңгырады. Берәүләр, хакимият түрәләре тәкъдим иткәнчә, шәһәр мәктәпләрендә татар телен факультатив формасында укытырга кирәк, диделәр. Ә “Дуслык” региональ иҗади-иҗтимагый оешмасы президенты, Бөтендөнья татар конгрессы башкарма комитеты бюро әгъзасы, төбәгебезнең танылган эшкуары Фәхретдин әфәнде Канюкаев мондый фикер белән килешмәвен һәм өлкә үзәгендә тагын бер татар мәктәбе ачу буенча башлаган эшне дәвам итәргә кирәклеген белдерде.

Бу эшләрдә Самара өлкәсе хатын-кызларының “Ак калфак” оешмасы тоткан урын зурдан. Соңгы вакытларда безнең эшчәнлегебез күпкә җайлана төште. Алга таба да бу шулай булыр дип ышанасы килә. “Ак калфак” белән бергә кулга-кул тотынышып, мөселман хатын-кызларының Мәрбия ханым Сафина җитәкләгән дини оешма да актив эшли.

Быел язын үзенең 26 яшьлеген билгеләп үткән өлкә “Бердәмлек” татар газетасы коллективы да хатын-кызлар үткәргән бөтен чараларны даими яктыртып бара. Аның битләрендә Бөек Җиңүнең 70 еллыгына багышланган конкурска җибәрелгән сугыш һәм тыл ветераннары турында  күп язмалар урын алды. Алар өлкәннәрдә һәм бигрәк тә яшьләрдә патриотик хисләр уятты.

Быелгы 9 Май - Бөек Җиңү көненә багышланган очрашуда да без алга таба нәрсәләр эшләргә тиешлегебез турында сүз алып бардык. Ә эшлисе эшләребез байтак. Өлкәбезнең барлык милли оешмаларына да, шул исәптән “Ак калфак”ка да эш җитәрлек. Шуңа күрә, хөрмәтле милләттәшләребез, сезнең барыгызны да үзебезгә чакырабыз.

Татар булу өчен, ана телебезне, мәдәниятебезне, сәнгатебезне, гореф-гадәтләре-безне, йолаларыбызны, динебезне саклап калу һәм үстерү өчен безгә тагын да ныграк берләшергә кирәк. Иң элек эшне үз гаиләңнән башларга, балаларың, оныкларың белән бары татарча гына сөйләшергә, “Бердәмлек”, “Сәлам” газеталарын, “Сөембикә”, “Самара татарлары” журналларын өйләребезгә яздырып укырга кирәк. “ТНВ-Татарстан”, “Планета” татар телеканаллары да безнең беренче ярдәмчеләребез булсын иде.

Бөтендөнья татар хатын-кызларының IV форумы эше белән танышканнан соң менә шундый уй-фикерләр туды. Алар сездә дә хуплау табар дип ышанасы килә, хөрмәтле милләттәшләребез.

Разия ӘЮПОВА, Бөтендөнья татар хатын-кызларының “Ак калфак” җәмгыятенең Самара өлкәсе оешмасы җитәкчесе

6 июль төнендә республиканың кайбер районнарында яшеннәр һәм көчле җил сакланачак.

– Изге Рамазан аенда әнием өченче баласын алып кайтты. Сабыйга Мәдинә дип исем куштылар. 44 яшендә бала алып кайтырга батырчылык итүенә күпләр сокланды. Кичә әнинең бертуган сеңлесен дә бала тудыру йортыннан чыгардылар. Аның улына Закир дип исем куштылар, – дип сөйләде Intertat.ru хәбәрчесенә Чәчкәнең тормыш иптәше, администраторы, алып баручы Ирек Гибадуллин. Моннан тыш, бүген Чәчкәнең якын дусты Альбина да бәби тапкан, кызына Азалия дип исем кушарга уйлый икән.

Чәчкә белән Ирекнең кызлары исә август аенда туар дип көтелә. Декрет ялында булуына карамастан, Чәчкә әле дә иҗат белән шөгыльләнүдән туктамый. Хәзерге вакытта ике яңа җыр өстендә эшли. Ирек әйтүенчә, исән-сау бәби тапкач Чәчкә тамашачысын озак көттермәячәк, сентябрьдән үк эшкә чыгарга ниятли.


 

Бу хакта "Татар-информ" агентлыгына кызның әтисе әйтте.

Ләйләнең үлеме турындагы хәбәрне туганнары һәм дуслары авыр кичергән. Матбугатта аның үлемнең сәбәпләре дип наркотиклар һәм алкоголь аталуы туганнарының ачуын кузгаткан.

Алар сүзенчә, Ләйлә сәламәт яшәү рәвеше алып барган. Соңгы өч елда иттән баш тартып, вегетарианнарча тукланган. Исерткеч эчемлекләр белән дә мавыкмаган.

Кыз музыканы аеруча яраткан. 2007 елда И.В.Әүһәдиев исемендәге музыка училищесын фортепиано классы буенча кызыл дипломга тәмамлаган. Төрле конкурсларда катнашкан, алар арасында иң җитдие - Голландиядә узган Piano Competition.

2007 елда Ләйлә Мәскәүдәге Дәүләт идарә университетына "Музыка бизнесы һәм күңел ачулар индустриясендә менеджмент" факультетына укырга кергән. Ләйлә продюсерлык белән шөгыльләнергә уйлап, җырлар яза башлаган. Ул продюсерлык өчен акча күп кирәк булуны аңлаган, шуңа да хатын-кызлар өчен Италиядә тегелгән киемнәр кибетен ачарга карар иткән. Бу эш белән шөгыльләнгән вакытта аңа Италиядә күп булырга туры килгән. Кыз итальян телен өйрәнгән, бу аңа яхталар сату, ремонтлау һәм арендага бирү белән шөгыльләнүче Priority компаниясенә эшкә урнашу мөмкинлеген биргән.

Ләйлә авыру энесенә дә еш булышкан. Берничә тапкыр аны чит илдә дәвалауны оештырган.

Ләйлә турында сөйләгәндә,  дуслары һәм танышлары аны бары яхшы яктан гына искә ала.

Әмма, җәйге бакчадан өенә кайтып кергән әнисе юыну бүлмәсендә кызының үлгән гәүдәсен тапкан. Кызның иң башында янып эрегән телефон да булган.

Полиция хезмәткәрләре фаразлавынча, кызны ток суккан. Ул телефонын ток җыяр өчен розеткага тоташтырган булган. Шул килеш ваннада дуслары белән смс хәбәр язышып яткан. Мөгаен, ток җыю җайланмасының шнуры суга төшкән, шул рәвешле кызны ток бәргән.
 

Күп ва­кыт үзен акламый да әле. Шуңа да карамастан, хөкүмәтебез бала табарга теләүчеләргә ярдәм итәргә әзер. Дөресен әйткәндә, баланы ЭКО ярдәмендә табу, әни булуны «иң ахырга» калдырган хатын-кыз өчен дә аптыраганнан-йөдәгәннән генә ул. Элек 18-19 яшьтә әни булсак, хәзер 30-35 яшьтә... Хәтта 45-50 яшьтә бала табарга теләүчеләр дә очрый. Медиклар аларга да булышырга әзер. Чөнки берәүнең дә безне ана булу хокукыннан мәхрүм итәргә хакы юк.

Балам төште... Хатын-кыз өчен моннан да зуррак кайгы бар микән?

Йөрәк астында аның барлыгын белеп, тоеп яшәгәннән соң, сабыеңны югалтканыңны аңларга теләүдән баш тартасың. Һаман эчеңне сыпырып куясың, хәтта күңелеңнән аның белән сөйләшүеңне дәвам итәсең.

Операциядән соң айнып, һушыма килүгә үк, эчемне тоттым. Сабыем юк бит инде, ул бу якты дөньяны күрмәячәк, мин аны кулыма ала алмаячакмын, күкрәк сөтемне имезә алмаячакмын дигән уй бәгырьне телеп үтте. Ирексездән, күздән яшь ургыла башлады. Нигә? Нинди гөнаһларым өчен?! Шулай иңрәп елап ятканда, янымда кешеләр барлыгын тоеп алдым. Күземне ачып карасам, палатадагы миннән кала биш хатын-кыз, бишесе биш ягыма килеп баскан да, жәллиләр икән үземне. Сүзсез генә юаталар.
– Озак көткән идеңме? – дип сорап куйды берсе.
– Озак көтмәсәм дә, Ходайдан сорап алынган иде.
– Шулай соң табарга уйладыңмы? – Яшем егермедә генә түгеллекне аңлап, бик аптырадылар.
– Минем кызым бар, икенчесен алып кайтырга уйлаган идек тә... – дидем үкси-үкси.

Шунда хатыннар бер-берсенә карашып куйды. Күзләрендәге жәлләү нәфрәткә әйләнде кебек, хәтта рәнҗү чаткыларын күреп алдым. Бер хатын: «Ходай миңа бер генә бала бирсә дә, гомерем буе рәхмәт укып яшәр идем», – диде дә, борылып әкрен генә китеп барды. Башкалар да үз караватлары янына ашыкты. Аптырап калдым. Үзара ЭКО турында сөйләшә башладылар. ЭКО, ЭКО... Ишеткән сүз дә кебек, Ходаем?!.

Бу палатада бала таба алмый интеккән хатыннар дәвалана икән. Хастаханәдәге ак халатлы табиблар соңгы өметләре кебек тоелды миңа. Алар кулыннан узгач, бала табачак-быз дип ышаналар. Төрле кеше, төрле язмыш...
Урыны минеке янәшәсендә булган Разиягә 26 яшь. Кияүгә чыкканына өч елдан артса да, үз нарасыйларын сөя алмыйлар икән. Монда кергәнче күп табибларда булган инде. Төрлесе төрле рецепт биргән.

Ә ул, тыңлаучан пациент булудан битәр, инде монысы булышыр дигән ышаныч белән дару төймәлә­рен ашаган да ашаган. Һәм... аның гормоннары дөрес эшләми башлаган. Бала да имезмәгән күкрәгеннән быел җәй биз алдырган. Йөри торгач, операция (лапароскопия) ясатып, сәбәбен ачыклыйсы килгән. Аналык көпшәләрен өрдерттеләр аның, спайкалары булган, алардан арын-дырдылар. Һәм авырга узарга бары тик... өч ай вакыт бирделәр! Разия больницадан чыкканда шатланмады, инде кайгырмады да кебек. Шулай да күзләрендә өмет чагыла иде. «Мин беләм, минем балам була-чак», – диде ул чыгып киткәндә.

Разия урынына чандыр гына бер кыз кереп ятты. Бу сабыйга ни булды икән дип аптырадык. Сорашырга да өлгерми калдык – табиблар чакырып алды.

...«Юк, юк!.. Сез – алдакчылар, җансызлар», – дип, үзен-үзе белештермәс хәлдә атылып керде дә мендәренә капланып үкси башлады. Озак елады ул, бөтен дөньясын каргады, ачынып рәнҗеде. Һәм йөгереп бәдрәфкә кереп китте. Аһ! Анда бит тәрәзә каерып ачылган! Нишләргә?! Салкын тир бәреп чыкты. Без бит дүртенче катта ятабыз! Алла сакласын, бәргәләнгән баласыз хатын-кызның башына ниләр килмәс?! Бәдрәфкә ашыктым. Ул, күз карашларын билгесез ерак­лыкка төбәп, аңлаешсыз бер халәттә тынып калган...
– Сикерергәме әллә... дип уйлаган идем дә... «бәлки» дигән өмет... тотып калды менә чабудан, – диде ул, сулык-сулык килеп. – Әле бит минем ирем бар. Ул анда, Чаллыда, юньле хәбәр көтеп ятадыр, ә мин аңа кайтып ни диярмен?! Алия дә алты елга якын бала таба алмый икән. Йөрмәгән табиблары, им-томчылары калмаган. ЭКОга язылырга уйлаганнар. Тикшерелә башлагач, аналык көпшәләренең нык ялкынсынганы ачыкланган. Берсен кисәргә кирәк, дигән табиб-лар сүзенә күнеп, Казанга килгән ул.

Ә тикшеренү үткәч, икесен дә кисеп алырга кирәк, дип нәтиҗә ясый башкала табиблары. Шуңа Алияне ординаторскийга чакырып сөйләшергә булганнар. Алия әлеге яңалыкны аяз көнне яшен сук-кандай кабул итә. «Бүгенге көнгә кадәр үзебез булдыра алырбыз дигән өмет бар иде, ай саен өмет-ләнеп яши идек, кисеп алсалар, өзелергә торган өмет җебем дә юкка чыгачак бит! Нишлим?!» – ди ул күзләремә карап.

Мин ни дип җавап бирим, кеше язмышы бит ул. Алия янына берничә табиб кереп, аңа операция ясатырга кирәклеген кат-кат төшендерергә тырыштылар. Мондый ялкынсынулар белән сине ЭКОга да алмаячаклар, диделәр. Акылы белән аңласа да, йөрәге белән аңларга теләмәде ул. «Алырлар, акчасын күбрәк түләрмен. Минем өмет белән яшисем килә. Картайган көндә беркемгә кирәксез корыган агач буласым килми минем! – дип өзгәләнде Алия. – Барып чыкмый икән, суррогат ана хезмәтенә акча җыярбыз!» Үзен юатырга теләпме – ул шулай сөйләнде. Аннары ачарга да өлгермәгән зур юл сумкасын алып Чаллысына ашыкты...

Ул чыгып киткәч, бик озак сөйләшми яттык әле. Шунда бер хатын: «Ә мин акылым белән аңлап, аналык көпшәләремне алдырырга кердем, чынлап та башкача ЭКОга алмыйлар», – дип куйды.
– Синең дә балаң юкмы? – дип сорыйм куркып кына. Яше кырык-лар тирәсендәге әлеге ханымны ире җитәкләп кертеп салган иде палатага. Бер-берсен гел мәхәббәтле карашлары белән иркәләп тордылар.
– Малаем бар, Аллага шөкер. Аңа инде 16 яшь.
– Син дә икенче иреңә бала алып кайтырга уйладыңмы әллә? – дип сорады Киров өлкәсеннән килгән Наташа. Кировта бу өлкәдә тәҗри­бәле табиблар булмаганга Казанга килеп дәвалана ул. Беренче иреннән үзеннән дә озын малае үсеп килә, икенче иренә бер кыз бүләк итәсе килү теләге монда алып килгән икән аны.
– Юк, үз ирем, беренче ирем, – диде Алина. – Беренчесен тапканда яшь идем, бала сөю тәмен аңлап та бетермәгәнмендер, юклыкта да яши идек. Менә хәзер бар да җитеш, өй салдык, икебез дә дәрәҗәле эштә. Бер бала табып, тормышны ямь­ләндереп җибәрмәкче идек, барып чыкмады, – диде ул көрсе­неп. Шуңа табиблар ярдәменә мөрәҗәгать иткән. ЭКО ясатырга уйлаган. Уйлаган... чөнки ире бу хакта берни белми. Аналык көп­шәләрен алдырганын егерме елга якын бергә яшәгән иреннән яшерә ул. «Миома алдырам дип кереп яттым», – диде Алина. «Борчылма­сын ди инде», – диде янына килгән әнисе. «Бу безнең әни белән ике­безнең сер, башка беркем белми. ЭКО турында да белми, чиратым быел көз җитә инде».

– Орлыкны каян алырсың соң? Читләрнекенме?
– Сиңа тикшеренергә кирәк, дип кенә алып барып кайтырмын әле мин аны.
– ЭКО үткәрер өчен 100 меңне дә яшереп җыярсыңмы? – дип сорап куйды тәрәзә янында яткан ханым.
– Мин бушлай ясатам. Хәзер дәүләт программасы чыкты бит, – диде ул.
– Мин дә бөтен өметемне өзеп, ЭКОга баскан идем, үзем уздым. Тик саклый гына алмадым менә, – дип куйды үз уйларына гына бирелеп яткан сары чәчле чибәр ханым. – Өметемне өзмим. Бер узган-мын икән, тагын узармын, Ходай кушса. Шулай да ЭКО вакыты җитсә, аны ясатам....
 
Хастаханәдән чыкканда мин инде балам төшүенә артык нык борчылмый идем дә бугай. Аллага шөкер, кызым бар, һәрвакыт аңлау­чы ирем дә үз янымда. Әнием әйтмешли, орлыгы да Бохарада түгел. Ә менә алар – минем палатадашларым – нинди уйлар белән атлап чыгып китә икән хастаханә бусагасын дип уйлап куям. Бетмәс-төкәнмәс сабырлыкка ия бу ханымнарның бердәнбер юанычы – ӨМЕТ. Өмет яшәтә ич. Өмет белән алар һәр айны көтә. Табиблар: «Юк, булмаячак», – дисә дә. Өмет белән язны, яңа тормышны каршы алабыз шул.

Алмагачларыбыз быел чәчәк атармы, алма бирерме дип уйлый-быз, бакчаларга күз салып. Ә алмагач берничә җәй җимеш бирмәсә дә, соңрак алмалары белән барыбер куандыра...

Теракт үз-үзен үтерүче террорчы тарафыннан кылынган, шартлату җайланмасын ул мәчет һәм суд арасындагы автопарковкада гамәлгә китергән. Бу вакытта мәчеткә меңләгән кеше җыелган булган. Шартлау нәтиҗәсендә берничә автомобильгә ут капкан. ММЧлары террорчының максаты дип шул вакытта автопарковкада җыелган көч структуралары хезмәткәрләренә һөҗүм итүне атый. "Аль-Арабия" телеканалы хәбәр иткәнчә, боевик ифтардан соң алар янына килгән һәм авыз ачу мәҗлесенә кушыласы килүен белдергән. Шуннан соң террорчы тәненә беркетелгән шартлау җайланмасын гамәлгә китергән.

Согуд Гарәбстанының эчке эшләр министрлыгы террорчылык акты буенча тикшерү эшләрен башлаган. Мәчеткә янындагы юлларда өстәмә блокпостлар һәм тикшерү пунктлары оештырылган, мәчет яны территориясе тулысында ябылган. Әмма мәчет гадәти режимында эшли.

Ураза бәйрәмендә борынгыдан килгән дәвамчанлык традицияләре, татар халкының татулык, игелек һәм гаделлек идеалларына омтылышы чагылыш таба. Ата-бабаларыбызның күркәм эшләрен дәвам итеп, без барлык дин кардәшләребезне мөселман өммәтен рухи хәзинәләргә нигезләнеп ныгытуга, милләтара һәм динара ризалыкны һәм хезмәттәшлекне үстерүгә һәм камилләштерүгә өндибез.Әлеге ел республика мөселманнары тормышындагы тарихи вакыйгалар белән истә калыр. Алар арасында иң мөһиме, һичшиксез, фән, мәгърифәт һәм аң-белем таратучы алдынгы үзәк – Болгар ислам академиясенә нигез ташы салыну. Казанда үткән IV республика ифтарына ун меңнән артык кеше җыелды. Татарстанлылар шушы һәм башка изге эшләребезне чын күңелдән куәтләрләр дип ышанам. Ураза бәйрәме барыбызга да җан җылысы бүләк итсен, йөрәкләребезне шатлык һәм мәхәббәт белән сугарсын! Сезгә тынычлык, бәхет һәм мул тормыш телим!

Татарстан Республикасы Президенты                                  Р.Н.Миңнеханов