26.11.2018 Әдәбият
"Иделем акчарлагы - 2018" яшь татар язучылары бәйгесе тәмам. Үз әсәрләрен (шигырь, проза, драма һ.б.) конкурска тәкъдим итүчеләр арасында җиңүчеләр билгеле, дип хәбәр итә Татарстан язучылар берлеге.
«Поэзия» номинациясе: Гран-при: Ләйлә Хабибуллина һәм Миләүшә Гафурова 1 урын-Алсу Сәлахова 2 урын-Илназ Закиров һәм Резеда Мөхәммәтҗанова 3 урын-Зәринә Хуҗина һәм Сөмбел Әхмәтҗанова Кызыксындыру бүләге-Рәфидә Вахитова
«Проза» номинациясе: 1 урын-Алинә Галиева 2 урын-Розалина Тимербулатова 3 урын-Гөлфинә Шакирова Кызыксындыру бүләге- Рәфидә Галимҗанова Кызыксындыру бүләге-Ландыш Салихова «Драма» номинациясе: 3 урын-Рәфидә Галимҗанова Кызыксындыру бүләге- Гөлгенә Галимова «Балалар әдәбияты» номинациясе: 1 урын-Рәфидә Галимҗанова 2 урын-Алия Хакимханова 3 урын-Эльвира Хайруллина![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
![]()
---
--- | 26.11.2018
"Иделем акчарлагы - 2018" яшь татар язучылары бәйгесе тәмам. Үз әсәрләрен (шигырь, проза, драма һ.б.) конкурска тәкъдим итүчеләр арасында җиңүчеләр билгеле, дип хәбәр итә Татарстан язучылар берлеге.
«Поэзия» номинациясе: Гран-при: Ләйлә Хабибуллина һәм Миләүшә Гафурова 1 урын-Алсу Сәлахова 2 урын-Илназ Закиров һәм Резеда Мөхәммәтҗанова 3 урын-Зәринә Хуҗина һәм Сөмбел Әхмәтҗанова Кызыксындыру бүләге-Рәфидә Вахитова
«Проза» номинациясе: 1 урын-Алинә Галиева 2 урын-Розалина Тимербулатова 3 урын-Гөлфинә Шакирова Кызыксындыру бүләге- Рәфидә Галимҗанова Кызыксындыру бүләге-Ландыш Салихова «Драма» номинациясе: 3 урын-Рәфидә Галимҗанова Кызыксындыру бүләге- Гөлгенә Галимова «Балалар әдәбияты» номинациясе: 1 урын-Рәфидә Галимҗанова 2 урын-Алия Хакимханова 3 урын-Эльвира Хайруллина
---
--- | 26.11.2018
.jpg)
– Булат, «Дождь» каналына ничек эләктең?
– Бу көтмәгәндә килеп чыкты, журналист булырмын дип уйламаган идем, чөнки мин Мәскәүнең Югары икътисад мәктәбенең (Высшая школа экономики) Юридик факультетының 4нче курсында укыйм. Уку йортыбызның туган көненә багышланган бәйрәмдә ток-шоу алып бардым. Аның бер кунагы «Дождь» телеканалының генераль директоры Наталья Синдеева иде. Ул мине күреп алды һәм ток-шоудан соң мине студиягә килергә чакырдылар.
– Эфирга чыкканчы берәр әзерлек булдымы?
– Продюсерлар безне әзерәк өйрәттеләр. Үзеңне эфирда ничек тотырга кирәген аңлаттылар. Камера булмаганда дусларча ничек сөйләшәсез, шулай сөйләшегез диделәр дә камераны кабыздылар.
– Еш кына туган ягың Балтачны тапшыруда искә аласың – бу бик кызык. Махсус шулай еш искә аласыңмы?
– Махсус дип тә әйтү дөрес булмас, ләкин Балтач турында күбрәк кеше белүен телим, ул бит минем туган ягым.
.jpg)
– ТВ да күренә башлагач, таныган кешеләр яза башладымы?
– Яза башладылар, ләкин күп түгел, бер нәрсә дә үзгәрмәде.
– Эшең укуга комачауламыймы?
– Юк, чөнки ул атнага бер кич кенә.
– Юрист һөнәрен телевидениегә алыштырырга уйламыйсыңмы?
– Юрист булырга инде беренче курстан ук теләмим. Реклама һәм телевидение юнәлешендә бара алсам, әйбәт булыр иде.
– Мәскәүдәге иң дәрәҗәле уку йортларының берсендә укыр өчен бердәм дәүләт имтиханын ничә баллга тапшырырга кирәк?
– ЕГЭны истә тотмыйм, 4 предметтан 350 тирәсе чыкты. Вышкадан тыш МГУ, СПБГУ һәм КФУ турында уйлаган идем, хәзер үземнең сайлавым турында үкенмим.
.jpg)
Фото: tvrain.ru, instagram.com/krpvb
«Эхо Казанского кинофестиваля» чарасында Татарстаннан фестивальдә Кино белгечләре һәм тәнкыйтьчеләре берләшмәсенең махсус бүләген алган «Гульназек – победитель дивов» (режиссеры Е. Ермолина) һәм «Нигез йорт» (режиссерлары Н. Йөрешбаев һәм Ә. Галиәскәров) фильмнары да бар.
Быел кино фестивале җитәкчелеге карары нигезендә, фестивальдә катнашкан фильмнарга рус телендә дубляж ясадылар. Димәк, «Эхо Казанского кинофестиваля» фильмнарын тамашачы рус телендә карый алачак.
Яңалыкларны «ТатарКино» (
Оч, җырым, оч! Ап-ак канатларыңны җилпеп-җилпеп ал да, бу тормышта адашып, аптырап беткәннәр, дөреслеккә сусап та аны таба алмыйча өметсезләнгәннәр, матурлыкка, гүзәллеккә омтылганнар күңеленә якты нурыңны сирпе. Көчсезләнгәннәргә — терәк, адашканнарга — маяк, өметен җуйганнарга өмет бир. Бөтен тирә-якта гаделсезлек тулып яткан шушы дөньяда Матурлыкка алып чыгучы нурлы юлыңны күрсәт. Юк, бу кеше нәфесен канәгатьләндерү өчен түгел, ә бәлки, кешенең эчке дөньясын баетуга алып бара торган юл. Кеше җанының чисталыгы, сафлыгы байлык белән дә, дәрәҗә белән дә үлчәнми, аны сатып алып та, алыштырып та булмый, ул һәркемгә кылган гамәлләренә, намусына карап бирелә. Юк, бу һич кенә дә кеше затлы киенмәскә, мул яшәмәскә, иркен йортларда тормаска тиеш дигән сүз түгел! Намуслы тырыш хезмәт белән эшләп тапканны кияргә дә, булган белән горурланырга да мөмкин. Ләкин мал колы булырга ярамый. Чөнки җан кол булу өчен яратылмаган. Юк, мең тапкыр юк. Җан изгелек кылу, матурлыкка омтылу өчен яратылган лабаса. Җан, әнкәсе кулында оеп, башын артка ташлап йоклап киткән сабый кебек керсез булып туа түгелмени? Хәтерегездәме, алсу яңак буйлап тәгәрәп төшеп баручы ап-ак сөт тамчысы? Кешегә көч бирүче изге тамчы, тере тамчы ул. Ана күкрәгеннән чиксез сөю белән баласына бирелә торган бу тамчыда өмет, ышаныч тулы. Бу — үзе матур җыр. Җыр гына да түгел, ә бәлки, җан, күңел ачкычы. Балачак хыялларын, чисталыгын, җылылыгын, хәтта балалыкның үзен дә аз гына булса да саклап кала алган күңелләргә ул тамчы зың итеп килеп кагылыр да, нурлы юл буенча әйдәп, Матурлык иленә ишек кагар.
Атла син бу юл буйлап. Матурлык, гүзәллек, моң, җыр иленә керергә лаексың. Син түгелмени ул, ата-ананы хөрмәт иткән, кайда һәм кем булсаң да, кече күңелле, кешелекле булып кала алган кеше?! Таныш булмаганга абынганда кулын сузган, бер телем икмәкне урталай бүлешкән, чит кайгыны уртаклашырга ашыккан, зур булмаган шатлыкка да чын күңелдән сөенә, шатлана белгән кеше син түгелмени ул? Син. Син ул. Матурлыкка омтылган, бишек җыры кабызган якты, җырлы маякны сүндерми саклаучы изге күңелле кеше. Шушы маяк сине караңгылык аша комсызлыктан, кешелексезлектән, җанны данга һәм дәрәҗәгә сатудан саклап калды, Гадилек, Матурлык, Җыр иленә алып чыкты. Күрәсеңме, шифалы нурларын чәчеп, дөньяны иркәләп кояш күтәрелеп килә. Болын-кырлар өстендә рәшә дулкыны уйный, нидер көйли, җырлый. Узган төннең кара-кучкыл дулкыннары офык читенә кереп күмелә, югала. Күр бу матурлыкны, җыр әнә шулай туа.
Уяна иркен болыннар,
Ачыла гөл керфекләре, —
дип кычкырып җырлыйсы, гүзәл табигатьнең иртәнге җырына кушылып, моң булып эрисе килә. Әнә ул җыр, утлы тамчы булып, гөл керфекләре өстендә яна. Җил уйнап узар да, бу тамчылар, бәллүр чыңыдай бер-берсенә кагыла-кагыла, җиргә сибелерләр. Кем белә, бәлки, бу чың таң җырының кушымтасы булыр. Әнә җыр үзәннәр өстендә, үтә күренмәле җиңел япма булып, әкрен генә дулкынланып ята, ә йомшак җил, шаярырга теләгәндәй, шушы купшы япманың бер читенә кагылып ала да, сылу яшь каеннарның бөдрәләрен капларга теләгәндәй, шушы аклыкны үзән читенә таба ияртеп алып китә. Җыр кешене матурлык алдына китереп бастыра: күзең бар икән, күр, җаның бар икән, той. Матурлык бу үр, ерактагы офык чите белән генә чикләнми. Ул чиксез, бертуктамый үзгәреп, яңгырап тора.
Җыр яңгыраганда гына иң бөек көченә ия. Җыр — кәгазьдә ноталы тамга, ә күңелдә бикләнеп ятканда җылы тойгы гына, кеше күкрәгеннән ургылып чыкканда исә сүз, көч, моң, яктылык ул. Күңелендә аз гына кешелеклелек хисе сакланып калган булса, таш бәгырьне дә эретерлек, аңа җан өрерлек көче бар аның. Җыр кешене туганда бишек җыры булып каршы ала, көчлеләр җанын үлем аша үлемсезлеккә алып чыга.
Ләкин җыр уенчык түгел, җыр белән уйнарга-шаярырга ярамый. Юк, сүз бүген көннәр буе яңгырый торган вак-төяк җырлар турында бармый. Алар ялтыравыклы уенчыкларны гына хәтерләтәләр. Без бүген җыр дип, ни сүзе, ни көе булмаган йөзләрчә бер-берсенә охшаган уенчыкларны атый башладык. Ни өчен уенчык, ә җыр түгел соң? Чөнки алар яшәр өчен тумаган. Без алар белән вакытлыча уйныйбыз гына. Берничә айдан инде аларның беркемгә дә кирәге калмый — алмашка яңа төрле бизәкле уенчыклар килә. Шыгрым тулы залларда җырланыла торган буш сүзле, чиле-пешле җыр дип атала торган гарип көйләрне тыңлап, эреп-оеп үтыручы зыялыларыбызны күреп кызганам мин. Җырны уенчыктан аера башларга вакыт түгелме? Әлбәттә, вакыт. Бүгенге көндә зыялыларыбызның күпчелеге иң гади җырдан, такмактан тәм табып, катлаулырак, эчтәлеклерәк җырны кабул итәргә әзер түгел икән, гади халык турында нәрсә әйтергә мөмкин соң? Без үзебезне шушы мескен хәлгә тартып төшердек. «Зөлхиҗә»не, «Гөлҗамал»ны, «Уел»ны, «Рәйхан»ны халык күңеленә ирештерерлек ничә генә бөртек җырчыбыз бар соң? Ләкин ул җырлар яңгыраган вакытта да бик күпләрнең аларны ахырына кадәр тыңларга түземлеге җитми. Без моңлы, эчтәлекле җырны тыңлаудан бизә барабыз. Әйе, андый моңны кабул итү өчен аз гына уйланырга, күңелне ачып, аңа үтеп керергә, җырчыны хөрмәт белән тыңларга өйрәнергә кирәк. Без бәгырьнең түреннән, йөрәк аша ургып чыккан бу изге аһәңнең җан авазы икәнен оныттыкмы әллә? Тыңлыйк әле, ул тере, йомшак авазны. Бу аваз кешене таң калдыра, көтмәгәндә генә биеклеккә омтыла, тәннәрне чемер-чемер китереп ала, сандугач кебек җилпенергә, сайрарга тотына, йә булмаса, киң Идел сыман тулып, салмак кына агыла башлый. Яки көтмәгәндә генә, җылы май кичен искә төшереп, шундый тыныч, үтә күренмәле нур сыман эленеп кала. Кеше тавышы иң затлы уен коралларыннан да матуррак, нәфисрәк. Чөнки аның кыллары җан шул. Ә җан кояшлы, моңлы, назлы, кирәк икән нәфрәтле, көчле һәм горур ул.
Җыр — кеше фикерен матур, нечкә итеп җиткерүче иң гүзәл, иң югары нокта ул. Без тормышта бер-беребез белән гади сөйләм телендә аңлашабыз.
Күтәренке, саф хисләребезне шигъри юлларга күчерәбез. Ә инде шигъри тел белән дә аңлатып булмаган нечкәлекне бары тик җыр гына күңелләргә җиткерә ала. Җырның тәэсир итү көче сүзнекенә караганда күпкә көчлерәк аның. Телнең терәге һәм бизәге — җыр. Җыр барда тел, халык бар. Олы җырны башкарырлык җырчыбыз, аңларлык халкыбыз калмаса, ап-ак канатлы җыр бездән китәр. Ә милләт моңсыз, җырсыз яши алмый. Ләкин безнең җыр сәнгатебез гел моңлы, елак җырлардан гына торырга тиеш түгел, моңга гына салынып сагышланып ятсак, без бөтенләй йомшап, җебеп бетәрбез. Безнең җырларыбыз моң, сагыш белән бергә, күтәренке рухлы, тирән эчтәлекле һәм яңгырашлы булырга тиеш. Андый җырлар күбрәк булса, без үзебез дә җаныбыз белән чистарынып, яктырып, сафланып китәрбез. Менә ни өчен җырга бары тик күңел ачу өчен генә тудырылган нәрсә итеп карарга ярамый. Җырны аңлау өчен югары уку йортын тәмамлау кирәкми, ул безгә тумыштан бирелгән. Шуны тоя, ишетә белү генә зарур. Тыңла да җый: каеннар шавыннан, тургайлар җырыннан, кичке эңгердән, болын гөленнән — бары да җыр бит Каеннарга сөеп, гөлләргә назлап карарга өйрән. Каенга бары тик буласы утын, болын гөлләренә, яшел хәтфәсенә печән итеп кенә караудан узмасак, ничек күңел матурлыкка омтыла алсын ди?! Матурлыкны тойган күңел генә яхшыдан начарны аера белә. Ә яхшы җыр безне олы музыка дөньясына алып чыгар, опера, симфония, балет белән таныштырыр. Бу өлкәдә белгечләр булмасак та, зур сәнгатькә җан белән кагылып алу бәхет түгелмени? Почмактагы чаршау читеннән генә карап, «Сәнгатьнең бу төре безгә кирәкме, юкмы», — дип ятсак, «Безгә мөнәҗәттән башка берни дә кирәк түгел» — дип әйтүчеләр дә табылыр. Ә зур сәнгать ул диңгез кебек. Шул диңгезгә курыкмыйча керсәк, башка халыкларның да күңел хәзинәсе белән танышырбыз. Күңелдә сакланып калган бишек җыры безне моң дәрьясына алып керсә, зур сәнгать дөньясына да юл ачылыр.
Ап-ак канатларыңны җилпеп-җилпеп оч, күңелләргә өмет, ышаныч бир, җыр! Безгә, кешеләргә, бәхет, тугрылык, сөю, матурлык турында җырла! Матурлыкка, чисталыкка сусаган җан шушы серле дөньяга тартылып торсын.
Олы җыр — сер дә әле ул. Беркайчан да ачылып бетмәячәк татлы сер. Җырның тагын бер бөек көче — аның серлелегендә. Менә шушы серлелек башкаручы йөрәге аша узып таныш, бик тә таныш җырга да яңа яңгыраш, яңа бизәкләр өстәп, таң калдыра, кешедә ләззәтләнү, рәхмәт хисе тудыра.
Рәхмәт сиңа, җыр, рәхмәт! Синең телеңне, әйтер сүзеңне аңлый алу зур бәхет ул. Бәхет ул — яраткан эшендә, сәнгатьтә горурланып, чиста намус белән кеше күзенә карый алуда, үзеңне кеше итеп тоюда һәм күңелеңдә син йөрткән олы җырда. .jpg)
Ни кызык, дөрес туклануга Алсу бар гаиләсен күчергән.
- Азатка аерым ризык пешереп утырмыйм инде. Мин нәрсә ашыйм, ул да шуның белән туклана. Ияләшкәч, бер кыенлыгы да юк ул дөрес туклануның. Ә менә спорт белән шөгыльләнергә вакыт юк. Мин бит гел юлда. Минем яшәү рәвешем үзе бер спорт кебек инде. Ләкин спорт белән шөгыльләнеп, аерым бер җирләргә массаж ясатып кына ябыгып булмый. Иң беренче чиратта туклануны тәртипкә китерергә кирәк. Аннан соң елына бер тапкыр организмны шлаклардан чистартам. Эчәклек, бавыр, бөерләрен табиблар да еш чистартып тора, - ди Алсу Фазлыева.